در این باره بحث می شود که آیا کنفرانس ورشو به وجهه لهستان در عرصه بین المللی آسیب خواهد رساند؟ تلفات خاص کارآفرینان لهستانی در سایه این بحث ها قرار دارند.
اسپوتنیک — تصمیم آمریکا مبنی بر تشکیل کنفرانس در باره خاورمیانه در ورشو (13 و 14 فوریه) پرسش های بسیاری را مطرح کرد. چه کسانی به پایتخت لهستان می آیند و اگر روسیه و نمایندگان مسئول اتحادیه اروپا در آن شرکت نکنند و مهمتر از همه، ایران، یکی از مهمترین بازیگران منطقه خاورمیانه حضور نیابد هدف سازماندهندگان چیست؟
در همین حال، تلفات خاصی از کارآفرینان لهستانی که تاکنون با موفقیت با ایران همکاری کرده اند، در سایه این بحث ها قرار دارند. و آنها هم اینک وجود دارد. اولین شرکت لهستانی که در نتیجه اختلاف لهستان و ایران در مورد کنفرانس خاورمیانه ورشو ضرر دید Pol-Inowex از لوبلین بود. این شرکت در انتقال تولید سلول های فتوولتائیک برای پنل های خورشیدی در عمان مشغول به کار بوده است، اما به دلیل ملاحظات سیاستی، آلمانی ها قراردادی به ارزش بیش از ده میلیون یورو را گرفتند.
دیپلماسی ما بسیار غیرمسئول بود، بیانیه های مختلف در ارتباط با تشکیل کنفرانس خاورمیانه در لهستان داده شد. من نمی خواهم قضاوت کنم که آیا این کنفرانس ضروری است یا خیر، اما دیپلماسی باید عمل کند و چاپوتُوویچ Chaputovich وزیر خارجه ما سخن بسیار نگران کننده در مورد ایرانیان گفته بود. چه کسی آن را دوست دارد؟ ایرانی ها مردم پرافتخار هستند، مانند هر مردم دیگر. آنها گفتند که از آنجایی که یک شرکت آلمانی مشابه وجود دارد که برای همین کار همین پول را می گیرد، آنها نمی خواهند با یک شرکت لهستانی کار کنند. اما ما روی این پروژه برای چند ماه کار کردیم. اظهارات ناشایست وزیر ما برای ایرانیان باعث شکست قرارداد با شرکای ایرانی شد.
وزیر گفت: "ایران یک مشکل است…، "ایرانی ها از زبان استفاده می کنند که برای ما سخت است".
این برای اولین بار نیست که بازرگانان لهستانی به دلیل اقدامات دولت کشورشان ضرر متحمل می شوند. پیش از این، تحریم های علیه روسیه، بسیاری از شرکت های کشاورزی را که مواد خوراکی به روسیه را صادر می کردند، دچار ورشکستگی کردند. در مجموع، طبق گفته متخصصان، اقتصاد لهستان سالانه 3 میلیارد دلار ضرر می بیند. پیوستن لهستان به تحریم های ضد ایرانی آمریکا نیز هیچ خوشبختی را به ارمغان نیاورده است.
بارتوش اسویدرک افزود: شرکت ما از زمان تاسیس خود در 1991 در بازار ایران کار می کند. ایرانیان خوب کار می کنند. حتی زمانی که تحریم ها اعمال، ما همچنان در رشته های که تحت تحریم قرار نداشتند، همکاری می کردیم. در فعالیت های ما دوره هایی بود که قرارداد های منعقده با ایران 70 درصد گردش مالی را تامین می کردند. این شرکت توسعه می یافته، ما بیشتر و بیشتر مالیات را به بودجه پرداخت می کردیم، و مردم بیشتر و بیشتری با کار تامین می شدند. اما دولت منافع ما را حفظ نمی کند. من فکر می کنم خوب بود اگر یک سازمان وجود داشته باشد که کارآفرینان را متحد کند که بتواند منافع ما را نمایندگی کند. به عنوان مثال، همانطور که در آلمان است، یک تاجر حتما باید عضو اتاق بازرگانی باشد که از امکانات فراوان برخوردار است.
بارتوش اسویدرک در پایان گفت: خوب بود، اگر مقامات لهستانی درباره آنچه را که گفتند، فکر می کردند. وقتی کسی را مورد آزار و اذیت قرار می دهیم، این گفته ها به مخاطب منتقل می شود و پس از آن شما باید دشواری پیامدها را تحمل کنید.
منبع : اسپوتنیک ایران
العالم ـ ایران ـ سیاسی
محمد جواد ظریف روز یکشنبه در پاسخ به پرسش فرید زکریا مجری شبکه خبری سی ان ان خاطرنشان کرد که دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا با حمله به ایران، کشورش را در شورای امنیت و مجمع عمومی سازمان ملل متحد منزوی کرده است.
محری شبکه خبری سی ان ان از ظریف در باره درخواست ترامپ در مجمع عمومی
سازمان ملل متحد و شورای امنیت این سازمان از کشورهای جهان برای منزوی کردن
و تحریم ایران، سوال کرده بود.
ظریف که برای حضور در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به نیویورک سفر کرده، در
حال گفت وگو و رایزنی با مقامات کشورهای خارجی شرکت کننده در این مجمع است.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا ایران از شبه نظامیان تحت نفوذش در عراق
برای تهدید نیروهای آمریکایی استفاده کرده است، گفت: خیر، فکر می کنم که
آمریکا باید سیاست تهدید را کنار بگذارد. این سیاست جواب نمی دهد.
ظریف افزود: دو هفته پیش کنسولگری ایران در بصره به آتش کشیده شد و سریعا
به جای دیگر نقل مکان کرد. پس اگر ما در کنسولگری خودمان با چنین مشکلی
روبرو شده ایم، (معنایش این است) که نمی توانیم مردم بصره را کنترل کنیم.
وی با تاکید بر اینکه ایران در عراق نفوذ دارد، ادامه داد: اما این بدین
معنا نیست که ما مردم عراق را کنترل می کنیم، همانطور که ایالات متحده نیز
مردم را در کشورهایی که روابط خوبی با آن ها دارد، نمی تواند کنترل کند.
ظریف تصریح کرد که افراد ایران ستیزی مثل مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا و
جان بولتون مشاور امنیت ملی کاخ سفید باید به جای تهدیدهای بی ربط علیه
ایران که همیشه بی نتیجه بوده است، به سیاست خودشان نگاه کنند.
وزیر امور خارجه درباره متهم دانستن آمریکا از سوی ایران در جریان حمله
تروریستی در اهواز، اظهار داشت: یک حمله تروریستی روی داده و شورای امنیت
سازمان ملل آن را محکوم کرده است. این حمله از سوی کسانی انجام شده که از
پایتخت های اروپایی و در تلویزیون متعلق به عربستان سعودی صحبت کرده و
مسئولیت آن را به عهده گرفته اند. اینها واقعیت است.
وی تصریح کرد: ایالات متحده با همکاری با گروه هایی که امنیت مردم ایران را
تضعیف می کنند به دنبال بی ثبات کردن حکومت ایران است. از جمله گروه هایی
که سابقه همکاری با صدام حسین برای حمله به ایران دارند.
ظریف با بیان اینکه بولتون مشاور امنیت ملی ترامپ سخنران حقوق بگیر و پای
ثابت در نشست های منافقین است و رودی جولیانی وکیل ترامپ نیز امسال در
همایش آنان شرکت کرد، اضافه کرد: لذا ما از این فعالیت ها نتیجه می گیریم
این دولت (ترامپ) به صورت غیرعادی رفتار می کند، با تروریست هایی گفت و گو
می کند که تا 2012 در فهرست تروریسم شناسایی شده از سوی آمریکا بوده اند و
آنان به ایجاد تهدید علیه شهروندان ایرانی ادامه می دهند.
ظریف همچنین گفت: دوستان و متحدان آنان در مرزها در حال انجام عملیات
هستند. نه تنها منافقین بلکه گروه هایی که از سوی عربستان سعودی حمایت می
شوند. در واقع متاسفانه می بینیم که عربستان سعودی پرداخت حقوق بیشتر به
این گروه ها را مشروط به انجام عملیات کرده است.
وی با اشاره به تهدید محمد بن سلمان ولیعهد عربستان که حدود یک سال و نیم
پیش به صورت علنی گفت که جنگ را به خاک ایران خواهند کشاند، تصریح کرد: ما
نیروی دفاعی مستحکم و نیروی اطلاعاتی قدرتمند داریم و می توانیم بیشتر این
تلاش ها را بی ثمر کنیم، اما این بدین معنا نیست که آن ها این عملیات ها را
انجام نمی دهند.
ظریف درباره دیدار خود با جان کری وزیر خارجه دولت اوباما که ترامپ آن را
غیرقانونی دانسته بود، تاکید کرد: من مجبور نیستم که از قوانین آمریکا
پیروی کنم. اما اینکه کری با من ملاقات کند، فکر می کنم که برای او مشکلی
ندارد. من با سناتورها و وزیران خارجه پیشین و مشاوران امنیت ملی پیشین و
بسیاری از جمهوریخواهان دیدار کرده ام.
وزیر خارجه ایران درباره ماهیت این دیدارها گفت که کری تلاش کرده تا وی را
متقاعد کند که ایران با وجود خروج ترامپ از برجام، پایبندی خود به این
توافق حفظ کند.
ظریف همچنین درباره احتمال ملاقات میان حسن روحانی رئیس جمهوری ایران و
دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا، گفت: از نظر ما ملاقات کردن تنها یک عکس
نیست، دیدار باید واقعی باشد. در حال حاضر هم یک عکس از یک توافق دو صفحه
ای داریم. این چیزی نیست که به دنبال آن هستیم. در حال حاضر یک توافق 150
صفحه ای داریم که آن را با دقت در طول ماه ها مذاکره کردیم و این تنها با
یک دولت دیگر از آمریکا نبود، بلکه 6 کشور دیگر به علاوه اتحادیه اروپا
بودند.
وی افزود: اگر آمریکا و ترامپ گمان می کنند می توان امضا کرد و سریعا خارج
شد، چرا باید وقت خود را تلف کنیم. چرا باید وقت خودمان را برای مذاکره
دوباره تلف کنیم. همیشه از گفت و گو استقبال می کنیم. نشان داده ایم که به
آنچه امضا می کنیم پایبند می مانیم اما موضوع این است که باید به طرف دیگر
اعتماد داشته باشیم که به قول خودشان پایبند می مانند و متاسفانه این دولت
قابل اعتماد نیست.
ظریف برای حضور در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به نیویورک سفر کرده و در
حال دیدار و رایزنی با مقامات کشورهای خارجی شرکت کننده در این مجمع است.
منبع : العالم
تحقیر، جایزه توهم برون سپاری امنیت به بیگانگان
العالم-عربستان سعودی
«محمد جواد ظریف»، وزیر خارجه ایران، امروز پنجشنبه در حساب کاربریاش در توئیتر درباره سخنان تحقیرآمیز «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور آمریکا درباره عربستان سعودی اظهارنظر کرد.
«ظریف» نوشت: «رئیسجمهور ترامپ، با گفتن اینکه سعودیها نمیتوانند بدون حمایت او دو هفته دوام بیاورند، دائماً آنها را تحقیر میکند. این سزای این توهم است که امنیت را میتوان به دیگران سپرد. ما بار دیگر به سوی همسایگانمان دست دوستی دراز میکنیم: بیایید "منطقهای قدرتمند" بسازیم و این خودبزرگبینی [آمریکا] را مهار کنیم.»
آقای ظریف به این توئیت تصویری از یک دیدار جنجالی که فروردینماه سال جاری میان ترامپ و «محمد بن سلمان»، ولیعهد سعودی انجام شد، متصل کرده است.
ترامپ در آن دیدار لوحی که رقم قراردادهای تسلیحاتی میان عربستان و آمریکا را نشان میداد نزدیک صورت بن سلمان گرفت و با لحنی مفتخرانه از نقش دلارهای نفتی عربستان در ایجاد رونق اقتصادی برای اقتصاد آمریکا گفت.
رئیسجمهور آمریکا در روزهای گذشته هم در دو نوبت تأیید کرده عربستان سعودی بدون حمایتهای نظامی آمریکا دوام نخواهد آورد.
«دونالد ترامپ» بامداد چهارشنبه در تجمع انتخاباتی خود در «میسیسیپی» گفت: « «ما از عربستان سعودی حفاظت میکنیم. قطعا شما خواهید گفت که آنها ثروتمند هستند البته من ملک سلمان را دوست دارم اما به او گفتم، پادشاه! ما داریم از شما حفاظت میکنیم، شما شاید بدون (حفاظت) ما دو هفته هم آنجا دوام نیاورید، شما باید هزینههای نظامی (حفاظت آمریکا از عربستان) را بپردازید».
او سه روز قبلتر هم در توهینی آشکار به پادشاهی سعودی با اشاره به گفتوگوی تلفنی اخیرش با «ملک سلمان»، پادشاه سعودی گفته بود: «عربستان سعودی را دوست دارم. امروز گفتوگویی طولانی با پادشاه فوقالعادهشان سلمان داشتم. به او گفتم، پادشاه! شما چندین تریلیون پول دارید. بدون ما چه کسی میداند [برایتان] چه اتفاقی میافتد؟ شاید نتوانید آن هواپیماها را نگاه دارید. میدانید چرا؟ چون به آنها حمله خواهد شد.»
فارس
منبع : العالم
توهین های عجیب ترامپ؛ آیا زمان چرخش عربستان به سوی ایران فرارسیده؟
العالم ـ گزارش
عربستان سعودی به رغم این که با اختصاص 76.7 میلیارد دلاربودجه نظامی خود در سال 2017، در رتبه سوم بعد از آمریکا و چین قرار دارد ولی هیچگاه به لحاظ قدرت نظامی و تامین امنیت خویش با بسیاری ازکشورهای جهان که بودجه نظامی به مراتب پایین تری دارند، قابل مقایسه نیست بلکه بر عکس هر چقدر هزینه های نظامی آن برای خرید تجهیزات نظامی از آمریکا بیشتر می شود به همان اندازه وابستگی نظامی و امنیتی ریاض به واشنتگن نیز فزونی می گیرد و این نکته را امروزه در سخنرانی های متعدد دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا به صراحت و روشنی بیشتری می توان دید و لمس کرد.
در مقابل اگر چه بودجه نظامی ایران مبلغ ناچیز حدود 14 میلیارد دلار است ولی به لحاظ قدرت نظامی، بازدارندگی و تامین امنیت قابل قیاس با عربستان و هیچ یک ازکشورهای منطقه نیست ودلیل آن نیز بسیار واضح و روشن است و آن این که قدرت نظامی ایران منشاء داخلی دارد و وابسته به هیچ یک از قدرت های بزرگ جهانی نیست و به عبارتی تهران از نظر تامین امنیت به قدرت های بیگانه تکیه ندارد.
در اثنای متینگ های انتخاباتی میاندورهای کنگره آمریکا که با اتمام نیمه اول دوره ریاست جمهوری مصادف است و طی آن تمامی اعضای مجلس نمایندگان و یک سوم از اعضای مجلس سنا انتخاب میشوند، ترامپ سخت به تبلیغ برای نامزدهای مورد حمایت خود مشغول است و برای نشان دادن موفقیت سیاست های کاسب کارانه خود همواره عربستان را شاهد مثال می آورد و با الفاظ تحقیر آمیز ازاین کشور پادشاهی و ثروتمند به عنوان نمونه ای از سیاست موفق خود در زمینه دوشیدن آن یاد می کند.
ترامپ دراولین توهین خود علیه عربستان واژه گاو شیرده را برای حکومت ملک سلمان به کار برد و اینکه تنها به دست آوردن ثروت نفتی این کشور برای آن ارزش دارد. رییس جمهور آمریکا بامداد چهارشنبه 11 مهر ماه 1397 در تازه ترین اظهارات خود در تجمع انتخاباتی در "میسیسیپی" گفته است، "ما از عربستان سعودی حفاظت میکنیم. قطعا شما خواهید گفت که آنها ثروتمند هستند البته من ملک سلمان را دوست دارم اما به او گفتم، پادشاه! ما داریم از شما حفاظت میکنیم، شما شاید بدون (حفاظت) ما دو هفته هم آنجا دوام نیاورید، شما باید هزینههای نظامی (حفاظت آمریکا از عربستان) را بپردازید".
وی سه روز قبلتر (شنبه 7 مهر 1397) هم در توهینی آشکار به پادشاهی سعودی با اشاره به گفتوگوی تلفنی اخیرش با "ملک سلمان"، پادشاه سعودی گفته بود شما چندین تریلیون دلار پول دارید و بدون ایالات متحده آمریکا، فقط خدا میداند چه بر سر پادشاهی سعودی خواهد آمد. شاید نتوانید آن هواپیماها را نگاه دارید. چون به آنها حمله خواهد شد.
ترامپ در فروردین ماه 1397 نیز دردیداری جنجالی با "محمد بن سلمان" ولیعهد سعودی، لوحی که رقم قراردادهای تسلیحاتی میان عربستان و آمریکا را نشان میداد، نزدیک صورت بن سلمان گرفت و با لحنی مفتخرانه از نقش دلارهای نفتی عربستان در ایجاد رونق اقتصادی برای اقتصاد آمریکا سخن گفته بود.
به دنبال توهین های اخیر رییس جمهور آمریکا به عربستان سعودی، محمد جواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان، روز پنجشنبه 12مهر ماه جاری در توئیتی به سخنان تحقیرآمیز دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، درباره عربستان سعودی واکنش نشان داد و نوشت: "رئیسجمهور ترامپ، با گفتن اینکه سعودیها نمیتوانند بدون حمایت او دو هفته دوام بیاورند، دائماً آنها را تحقیر میکند. این سزای این توهم است که امنیت را میتوان به دیگران سپرد. ما بار دیگر به سوی همسایگانمان دست دوستی دراز میکنیم: بیایید "منطقهای قدرتمند" بسازیم و این خودبزرگبینی [آمریکا] را مهار کنیم."
دعوت ظریف از عربستان برای ایجاد منطقه ای قدرتمند با استفاده از مشارکت کشورهای منطقه، ناشی از نوع نگاه استراتژیک جمهوری اسلامی ایران به تامین امنیت درونزای منطقه است که پس از انقلاب اسلامی و رویگردانی از قدرت های غربی و شرقی، همواره جزو اصول ثابت سیاست خارجی جمهوری اسلامی بوده و این درحالی است که بیشتر دولت های مناطق مختلف جهان قادر به ایجاد نوعی از نظم امنیتی منطقه ای مبتنی بر مشارکت و همکاری بازیگران درون منطقه بوده اند اما خاورمیانه در تحقق چنین امری تا کنون ناکام مانده است و این در شرایطی است که این منطقه به دلیل فقدان چنین ویژگی و مداخله قدرت های فرامنطقه ای، در طول دهه های گذشته از ناامن ترین و بی ثبات ترین مناطق در میان مناطق مختلف جهان بوده است.
ویژگی ژئوپلیتیک، ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک خاورمیانه، مداخله قدرتهای بزرگ بین المللی و توجه بیش از پیش آنها را به این منطقه منجر شده و در نتیجه نقش آفرینی قدرتهای بیرونی به عنوان عامل مداخله گر ناکامی تلاشهای درونی برای ایجاد امنیت مبتنی بر مشارکت بازیگران بومی در منطقه را منجر شده است.
جمهوری اسلامی ایران ازبعد از انقلاب اسلامی و در قالب شعار نه شرغی و نه غربی، همواره بر نظام امنیتی مشارکتی و بومی با همکاری بازیگران منطقه ای تاکید کرده اما اغلب بازیگران عربی و به خصوص کشورهای عربی عضو شورای همکاری خلیج فارس خواستار مداخله قدرتهای بزرگ در امنیت منطقه بوده و به ویژه حضور آمریکا را به عنوان تضمین کننده امنیت خود تلقی کرده و امکانات لازم برای حضور واشنگتن در منطقه را فراهم کرده اند و با کمال تاسف رویکرد توجه به قدرتهای بزرگ فرامنطقه ای برای تامین امنیت منطقه همچنان در سیاست کشورهای عربی خلیج فارس تداوم یافته و این در حالی است در سالهای اخیر بحرانهای منطقه ای به شدت افزایش یافته و خاورمیانه شاهد چالش های گوناگون در حوزه های مختلف از جمله سوریه، عراق، یمن و همچنین فلسطین است و کشورهای منطقه از همکاری و هماهنگی لازم برای حل این بحرانها ناتوان بوده اند که از مهمترین عوامل تاثیر گذار در این ناکامی، تداوم سیاست برونگرایی در بین شماری از بازیگران منطقه ای است.
اما چرا ایران بر توانمندی نظامی بومی و قدرت درونزای امنیتی منطقه ای تاکید دارد؟ تجربه تلخ جنگ ایران و عراق، حمایت های گسترده جهانی از صدام حسین رییس جمهور وقت عراق و استفاده وی از سلاح های شیمیایی می تواند بسیاری از سوالات دراین زمینه را پاسخ دهد. عراق یک سال و نیم بعد از شروع جنگ به طور گسترده از سلاح شیمیایی چون گاز خردل و اعصاب علیه ایران استفاده کرد و در مقابل، با وجود شواهد غیر قابل انکار و اعتراض های ایران، جامعه جهانی عراق را برای استفاده از این سلاح ها محکوم نکرد و دست این کشور را در این زمینه باز گذاشت در حالی که اگر ایران در آن زمان مجهز به سلاح های بازدارنده کنونی درعرصه دفاع موشکی بود به راحتی می توانست حتی در صورت حمایت قدرت های بزرگ از صدام حسین، از قدرت بازدارندگی خود برای پایان دادن به حملات شیمیایی استفاده کند.
حالا ایران با در اختیار داشتن توان دفاع موشکی متعارف و تکنولوژی پهپادی و سایر سطوح نظامی، همان گونه که در عملیات علیه گروه های تروریستی در خاک عراق و همچنین عملیات چند روز پیش علیه تروریست ها در شرق فرات در منطقه البوکمال سوریه نشان داد، به سطحی از بازدارندگی قابل قبولی دست یافته که می تواند تهدیدهای فراسرزمینی را به راحتی پاسخ دهد و درزمینه تامین امنیت خود به رغم هزینه های پایین دفاعی نسبت به هزینه های سرسام آور خریدهای نظامی برخی کشورهای منطقه، ازقدرت درونزای موثر و مستقل از قدرت های فرامنطه ای برخوردار شود که تضمین کننده بی چون وچرای امنیت آن و کشورهای دوست درمنطقه است.
با توجه به آنچه که گفته شد بی شک بهبود امنیت خاورمیانه و حل و فصل بحرانهای منطقه، همان طور که بارها جمهوری اسلامی ایران مطرح کرده و دست یاری به سوی بازیگران منطقه ای دراز کرده است، مستلزم همکاری بازیگران بومی و تکیه بر ظرفیتها و راه حلهای درون منطقه ای است و همان گونه که در حوادث و بحران های مختلف ثابت شده، تاکید بر قدرتهای بیرونی و عدم توجه به همکاریهای درون منطقه نه تنها نمی تواند کمکی به حل بحرانها کند بلکه گسترش بحران و شدت گرفتن منازعات منطقه ای را به دنبال خواهد داشت.
احمد نیکنام
منبع : العالم
توهین های عجیب ترامپ؛ آیا زمان چرخش عربستان به سوی ایران فرارسیده؟
العالم ـ گزارش
عربستان سعودی به رغم این که با اختصاص 76.7 میلیارد دلاربودجه نظامی خود در سال 2017، در رتبه سوم بعد از آمریکا و چین قرار دارد ولی هیچگاه به لحاظ قدرت نظامی و تامین امنیت خویش با بسیاری ازکشورهای جهان که بودجه نظامی به مراتب پایین تری دارند، قابل مقایسه نیست بلکه بر عکس هر چقدر هزینه های نظامی آن برای خرید تجهیزات نظامی از آمریکا بیشتر می شود به همان اندازه وابستگی نظامی و امنیتی ریاض به واشنتگن نیز فزونی می گیرد و این نکته را امروزه در سخنرانی های متعدد دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا به صراحت و روشنی بیشتری می توان دید و لمس کرد.
در مقابل اگر چه بودجه نظامی ایران مبلغ ناچیز حدود 14 میلیارد دلار است ولی به لحاظ قدرت نظامی، بازدارندگی و تامین امنیت قابل قیاس با عربستان و هیچ یک ازکشورهای منطقه نیست ودلیل آن نیز بسیار واضح و روشن است و آن این که قدرت نظامی ایران منشاء داخلی دارد و وابسته به هیچ یک از قدرت های بزرگ جهانی نیست و به عبارتی تهران از نظر تامین امنیت به قدرت های بیگانه تکیه ندارد.
در اثنای متینگ های انتخاباتی میاندورهای کنگره آمریکا که با اتمام نیمه اول دوره ریاست جمهوری مصادف است و طی آن تمامی اعضای مجلس نمایندگان و یک سوم از اعضای مجلس سنا انتخاب میشوند، ترامپ سخت به تبلیغ برای نامزدهای مورد حمایت خود مشغول است و برای نشان دادن موفقیت سیاست های کاسب کارانه خود همواره عربستان را شاهد مثال می آورد و با الفاظ تحقیر آمیز ازاین کشور پادشاهی و ثروتمند به عنوان نمونه ای از سیاست موفق خود در زمینه دوشیدن آن یاد می کند.
ترامپ دراولین توهین خود علیه عربستان واژه گاو شیرده را برای حکومت ملک سلمان به کار برد و اینکه تنها به دست آوردن ثروت نفتی این کشور برای آن ارزش دارد. رییس جمهور آمریکا بامداد چهارشنبه 11 مهر ماه 1397 در تازه ترین اظهارات خود در تجمع انتخاباتی در "میسیسیپی" گفته است، "ما از عربستان سعودی حفاظت میکنیم. قطعا شما خواهید گفت که آنها ثروتمند هستند البته من ملک سلمان را دوست دارم اما به او گفتم، پادشاه! ما داریم از شما حفاظت میکنیم، شما شاید بدون (حفاظت) ما دو هفته هم آنجا دوام نیاورید، شما باید هزینههای نظامی (حفاظت آمریکا از عربستان) را بپردازید".
وی سه روز قبلتر (شنبه 7 مهر 1397) هم در توهینی آشکار به پادشاهی سعودی با اشاره به گفتوگوی تلفنی اخیرش با "ملک سلمان"، پادشاه سعودی گفته بود شما چندین تریلیون دلار پول دارید و بدون ایالات متحده آمریکا، فقط خدا میداند چه بر سر پادشاهی سعودی خواهد آمد. شاید نتوانید آن هواپیماها را نگاه دارید. چون به آنها حمله خواهد شد.
ترامپ در فروردین ماه 1397 نیز دردیداری جنجالی با "محمد بن سلمان" ولیعهد سعودی، لوحی که رقم قراردادهای تسلیحاتی میان عربستان و آمریکا را نشان میداد، نزدیک صورت بن سلمان گرفت و با لحنی مفتخرانه از نقش دلارهای نفتی عربستان در ایجاد رونق اقتصادی برای اقتصاد آمریکا سخن گفته بود.
به دنبال توهین های اخیر رییس جمهور آمریکا به عربستان سعودی، محمد جواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان، روز پنجشنبه 12مهر ماه جاری در توئیتی به سخنان تحقیرآمیز دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، درباره عربستان سعودی واکنش نشان داد و نوشت: "رئیسجمهور ترامپ، با گفتن اینکه سعودیها نمیتوانند بدون حمایت او دو هفته دوام بیاورند، دائماً آنها را تحقیر میکند. این سزای این توهم است که امنیت را میتوان به دیگران سپرد. ما بار دیگر به سوی همسایگانمان دست دوستی دراز میکنیم: بیایید "منطقهای قدرتمند" بسازیم و این خودبزرگبینی [آمریکا] را مهار کنیم."
دعوت ظریف از عربستان برای ایجاد منطقه ای قدرتمند با استفاده از مشارکت کشورهای منطقه، ناشی از نوع نگاه استراتژیک جمهوری اسلامی ایران به تامین امنیت درونزای منطقه است که پس از انقلاب اسلامی و رویگردانی از قدرت های غربی و شرقی، همواره جزو اصول ثابت سیاست خارجی جمهوری اسلامی بوده و این درحالی است که بیشتر دولت های مناطق مختلف جهان قادر به ایجاد نوعی از نظم امنیتی منطقه ای مبتنی بر مشارکت و همکاری بازیگران درون منطقه بوده اند اما خاورمیانه در تحقق چنین امری تا کنون ناکام مانده است و این در شرایطی است که این منطقه به دلیل فقدان چنین ویژگی و مداخله قدرت های فرامنطقه ای، در طول دهه های گذشته از ناامن ترین و بی ثبات ترین مناطق در میان مناطق مختلف جهان بوده است.
ویژگی ژئوپلیتیک، ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک خاورمیانه، مداخله قدرتهای بزرگ بین المللی و توجه بیش از پیش آنها را به این منطقه منجر شده و در نتیجه نقش آفرینی قدرتهای بیرونی به عنوان عامل مداخله گر ناکامی تلاشهای درونی برای ایجاد امنیت مبتنی بر مشارکت بازیگران بومی در منطقه را منجر شده است.
جمهوری اسلامی ایران ازبعد از انقلاب اسلامی و در قالب شعار نه شرغی و نه غربی، همواره بر نظام امنیتی مشارکتی و بومی با همکاری بازیگران منطقه ای تاکید کرده اما اغلب بازیگران عربی و به خصوص کشورهای عربی عضو شورای همکاری خلیج فارس خواستار مداخله قدرتهای بزرگ در امنیت منطقه بوده و به ویژه حضور آمریکا را به عنوان تضمین کننده امنیت خود تلقی کرده و امکانات لازم برای حضور واشنگتن در منطقه را فراهم کرده اند و با کمال تاسف رویکرد توجه به قدرتهای بزرگ فرامنطقه ای برای تامین امنیت منطقه همچنان در سیاست کشورهای عربی خلیج فارس تداوم یافته و این در حالی است در سالهای اخیر بحرانهای منطقه ای به شدت افزایش یافته و خاورمیانه شاهد چالش های گوناگون در حوزه های مختلف از جمله سوریه، عراق، یمن و همچنین فلسطین است و کشورهای منطقه از همکاری و هماهنگی لازم برای حل این بحرانها ناتوان بوده اند که از مهمترین عوامل تاثیر گذار در این ناکامی، تداوم سیاست برونگرایی در بین شماری از بازیگران منطقه ای است.
اما چرا ایران بر توانمندی نظامی بومی و قدرت درونزای امنیتی منطقه ای تاکید دارد؟ تجربه تلخ جنگ ایران و عراق، حمایت های گسترده جهانی از صدام حسین رییس جمهور وقت عراق و استفاده وی از سلاح های شیمیایی می تواند بسیاری از سوالات دراین زمینه را پاسخ دهد. عراق یک سال و نیم بعد از شروع جنگ به طور گسترده از سلاح شیمیایی چون گاز خردل و اعصاب علیه ایران استفاده کرد و در مقابل، با وجود شواهد غیر قابل انکار و اعتراض های ایران، جامعه جهانی عراق را برای استفاده از این سلاح ها محکوم نکرد و دست این کشور را در این زمینه باز گذاشت در حالی که اگر ایران در آن زمان مجهز به سلاح های بازدارنده کنونی درعرصه دفاع موشکی بود به راحتی می توانست حتی در صورت حمایت قدرت های بزرگ از صدام حسین، از قدرت بازدارندگی خود برای پایان دادن به حملات شیمیایی استفاده کند.
حالا ایران با در اختیار داشتن توان دفاع موشکی متعارف و تکنولوژی پهپادی و سایر سطوح نظامی، همان گونه که در عملیات علیه گروه های تروریستی در خاک عراق و همچنین عملیات چند روز پیش علیه تروریست ها در شرق فرات در منطقه البوکمال سوریه نشان داد، به سطحی از بازدارندگی قابل قبولی دست یافته که می تواند تهدیدهای فراسرزمینی را به راحتی پاسخ دهد و درزمینه تامین امنیت خود به رغم هزینه های پایین دفاعی نسبت به هزینه های سرسام آور خریدهای نظامی برخی کشورهای منطقه، ازقدرت درونزای موثر و مستقل از قدرت های فرامنطه ای برخوردار شود که تضمین کننده بی چون وچرای امنیت آن و کشورهای دوست درمنطقه است.
با توجه به آنچه که گفته شد بی شک بهبود امنیت خاورمیانه و حل و فصل بحرانهای منطقه، همان طور که بارها جمهوری اسلامی ایران مطرح کرده و دست یاری به سوی بازیگران منطقه ای دراز کرده است، مستلزم همکاری بازیگران بومی و تکیه بر ظرفیتها و راه حلهای درون منطقه ای است و همان گونه که در حوادث و بحران های مختلف ثابت شده، تاکید بر قدرتهای بیرونی و عدم توجه به همکاریهای درون منطقه نه تنها نمی تواند کمکی به حل بحرانها کند بلکه گسترش بحران و شدت گرفتن منازعات منطقه ای را به دنبال خواهد داشت.
احمد نیکنام
منبع : العالم